24 jan. 2024 groeiende natuur

Op microniveau: van hypothese naar bewezen

img

Bij Ekoplaza volgen we met veel interesse de eerste wetenschappelijke onderzoeken naar biologische voeding op microniveau. We weten het namelijk al jaren: biologische voeding is goed voor je gezondheid. In de serie 'Op Microniveau' hebben we je vorig jaar meegenomen in de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen rond een gezonde bodem, gewassen en gezondheid. Inmiddels zijn de eerste daadwerkelijke resultaten binnen. 

Voorgaande delen gemist? Deze kan je hier lezen.

Lees deel 1: Uniek onderzoek gezondheid op microniveau.

Lees deel 2: Sappige tomaten & duurzaam bodembeheer

Lees deel 3: Biodiversiteit zit in de kern van onze gezondheid


Wist je dat er op één appel miljoenen bacteriën leven? En dat is precies hoe het hoort. Wijzelf en de wereld om ons heen bestaan uit een onmetelijke samenstelling van micro-organismen: bacteriën, schimmels en archaea. Niet zichtbaar met het blote oog maar allemaal met hun eigen belangrijke functie in een micro-universum. Een gezonde bodem is een bodem waarin een grote diversiteit aan micro-organismen te vinden is. Klinkt logisch toch? Echt wetenschappelijk bewijs naar de connectie tussen gezondheid en het belang van deze diversiteit was er echter nog niet. Het Louis Bolk Instituut, Stichting Bac2nature en de Universiteit van Maastricht zetten afgelopen jaren met een uniek onderzoek belangrijke eerste stappen op dit gebied. Dit doen ze door bacteriën die in onze darmen terecht komen van tomaten geteeld in volle grond, te vergelijken met de bacteriën van tomaten geteeld op hydroculturen. Ze stelden de vraag: is een grote diversiteit aan micro-organismen op ons eten (en dus in onze darmen) belangrijk voor onze gezondheid? 

Bewijs?
Kortgeleden kwam er goed nieuws op onze redactie binnen: er komt steeds meer bewijs die de hypothese ondersteunen. Internationaal onderzoek toont aan dat een grote diversiteit van micro-organismen in onze darmen essentieel is voor een veerkrachtig immuunsysteem. Waarom is dat goed nieuws? Dat houdt in dat de biodiversiteit van ons darmmicrobioom wordt beïnvloed door verschillende factoren, onze leefomgeving maar ook door wat we eten. Het wordt daarmee steeds duidelijker dat biologisch eten positief bijdraagt aan ons darmmicrobioom en dus aan onze gezondheid. Marco van Es, oprichter van Stichting Bac2nature, legt uit: "Het eten van een Westers dieet kan zorgen voor een verminderde inname van gunstige, levende micro-organismen, wat vervolgens weer effect heeft op het darmmicrobioom en de immuniteit. Rauw en onbewerkt voedsel kan deze bacteriële depletie in het dieet verminderen. Dat groenten en fruit een hoge concentratie en een grote verscheidenheid aan bacteriën bevatten werd eerder ook al bevestigd in een studie van Wasserman*. De gezondheid van individuen zal veerkrachtiger worden door voedsel afkomstig van landbouw met microbieel-diverse teeltmethodes."

Hoge diversiteit
Onze voeding is naast onze leefomgeving een belangrijke factor voor het in contact komen met een hoge diversiteit aan bacteriën. Toen de mens nog leefde als jager-verzamelaar bestond het dieet vooral uit verse producten uit de natuur zoals wild, groenten, vruchten en water. De natuur is rijk aan microben, waardoor voedsel en water hier van nature vol mee zitten. Tegenwoordig produceren we ons voedsel in de conventionele landbouw vaak op een wijze die grootschalig en minder natuurlijk is. Daardoor bevat ons voedsel een lagere diversiteit aan micro-organismen. Dit wordt nog eens versterkt door het feit dat de producten ons pas bereiken als ze minder vers zijn. Ook bewerken we de producten vaak fabrieksmatig, waardoor ze over het algemeen ook steriel gemaakt zijn.

Wat doet Ekoplaza?
Grootschalige landbouw is Nederlands grootste exportproduct. Dankzij nieuwe technologieën zijn conventionele boeren steeds efficiënter en grootschaliger voedsel gaan produceren. Dat heeft weliswaar wereldwijd tot een stabiele voedselproductie geleid maar heeft ook allerlei keerzijden. Door het gebruik van pesticiden, gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest is de bodem steeds armer geworden. En daarmee bevat ons voedsel een steeds lagere diversiteit aan microben. De bodem wordt uitgeput en droog, de dieren opgehokt en zaad veredeld. Dat moet écht anders. Gewassen krijgen bij onze boeren - zonder chemische hulpmiddelen - de tijd om te groeien. Ze investeren in de bodem en zo ook in de toekomst. En daar betalen wij bij Ekoplaza graag voor. Elk onderdeel van de keten, van boer tot bord, is bij ons gezond. Gezonde bodem, gezonde gewassen, gezonde prijs. Gericht op de toekomst in plaats van snel gewin. Samen zorgen we ervoor dat door innovatie en samenwerking de aarde in staat blijft ons te voeden. Ook voor de volgende generaties. Wij vinden dat een betere manier om met voedsel om te gaan.

*Wassermann, B., Müller, H., & Berg, G. (2019). An apple a day: Which bacteria do we eat with organic and conventional apples? Frontiers in Microbiology, 10. https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.01629