26 jul. 2023 column

Groene bloemenrevolutie in full colour

img

'Biologische bloemen, hoezo? Je hoeft ze toch niet op te eten?' Marjolein Oltheten kent de verbaasde blikken van mensen als ze vertelt dat ze op kleine schaal milieuvriendelijke, biologische snijbloemen kweekt. "Mijn bloemen staan mooi in de vaas én ze zorgen voor een mooie toekomst voor de aarde."

Van heinde en verre komen toeristen naar Nederland om de bollenvelden te bekijken. De bloementuin van Marjolein lijkt in de verste verte niet op zo'n bollenveld. "Het ziet er natuurlijk prachtig uit, die grote velden vol knalkleuren, maar ik merk dat ik er niet vrolijk van word nu ik meer over de bloementeelt weet. Het is een monocultuur die ten koste gaat van biodiversiteit en klimaat. Dat wil ik niet." Daarom begon Marjolein drie jaar geleden een biologische bloemenkwekerij. Eerst op boerderij Loverendale - het bedrijf dat voor Ekoplaza onder andere appels en peren teelt - en nu op fruitteeltbedrijf De Ring in Zeeland, het bedrijf van haar ouders, Harald en Margreeth Oltheten, die ook voor Ekoplaza telen. Hier groeien en bloeien hun dahlia's, sedum en andere bloemen. "We proberen hier een bijzonder teeltsysteem uit, namelijk strokenteelt", vertelt Marjolein. "De bloemen staan in rijen tussen de rijen bessentruiken, om en om." Het doel: een robuuster systeem zodat er minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. "Bovendien staat het prachtig, die kleurige bloemen tussen de bessenstruiken."

Kiezen en delen
De natuur is een strenge leermeester die Marjolein elk jaar een nieuw lesje leert. "Vorig jaar had ik bijvoorbeeld in mijn enthousiasme veel verschillende soorten bloemen. Prachtig om te zien, maar als boer moet je je gewassen toch een beetje leren kennen. Dus beperk ik me dit jaar tot tien verschillende bloemensoorten." 

Welke bloemen kies je dan? Marjolein zoekt planten die passen bij de bodem en het klimaat. "Die hebben het minste kunst- en vliegwerk nodig, zoals bestrijdingsmiddelen." Vervolgens zocht ze samen met haar vader uit op welke plek op het bedrijf de bloemen het beste tot hun recht komen. Welke fruitgewassen staan ernaast? Wanneer worden die geplukt? "De bramen zijn bijvoorbeeld rijp als de dahlia's bloeien. Die combinatie is niet handig in verband met de ruimte die je nodig hebt voor de bramenoogst. Maar met de rode bessen lijkt het goed aan te sluiten. Het was even puzzelen."

Plukken is bukken
Wie romantische ideeën in z'n hoofd krijgt bij een bloementuin kan ze nu vergeten (al doet de foto anders vermoeden!): Marjolein dwaalt niet dromerig met een rieten mand door haar velden, het is flink aanpoten in de biobloementeelt. "De bloembedden schoonhouden van onkruid is heel arbeidsintensief, vooral in het voorjaar. Gelukkig helpen de bessenplukkers die bij mijn ouders werken me hierbij. Ik werk namelijk niet met machines. Het wieden is handarbeid, met de hark of met de schoffel."

Als de bedden mooi dichtgegroeid zijn volgt een periode van plantverzorging. Bijvoorbeeld het toppen van de planten zodat ze meer bloemen geven. Sommige soorten hebben steun nodig van gaas of touw, zodat de stengels niet ombuigen of zelfs knakken als de bloemen groter en zwaarder worden. Gaan de bloemen bijna bloeien? Dan is het tijd om te plukken. "Plukken is vooral bukken, we snijden de bloemen zo dicht mogelijk bij de grond af. De meeste mensen willen bloemen met lange stelen. Een flink karwei, waarbij gelukkig ook scholieren uit de buurt helpen."

Prachtig kleurig land
Geen bestrijdingsmiddelen, geen kunstmest en geen chemische hulp om de slakken, torren en rupsen weg te houden: Marjolein werkt volledig biologisch. Dat zorgt soms voor een opgetrokken wenkbrauw. "We eten die bloemen toch niet op, zei laatst iemand tegen me. Maar er zijn meer redenen om biologisch te werken. Met de biologische teeltmethode zorgen we ervoor dat we geen natuurlijke hulpbronnen uitputten zoals water. Dat gaat veel verder dan onze eigen gezondheid. Ik wil niet dat mijn bloemen ten koste gaan van iets anders. En ik geniet enorm van een prachtig land met al die verschillende kleuren, geuren en texturen." Ja, dat klinkt toch wel weer romantisch!

Pluktuin of bloemenveiling
Biologische bloemen, het is een kleine markt. Groeiend, dat wel. Steeds meer mensen willen een bos bloemen die niet alleen mooi staat in de vaas, maar ook bijdraagt aan een mooiere wereld. "Dat kan ik niet in mijn eentje regelen, heb ik geleerd. We gaan dit najaar met een aantal biologische bloementelers om de tafel om te kijken hoe we elkaar kunnen versterken. De verschillen tussen de kwekers zijn groot. Sommige zijn helemaal gespecialiseerd in een of twee bloemenrassen die ze aan de veiling verkopen, andere laten van alles groeien en bloeien en leveren rechtstreeks aan klanten, zoals pluktuinen. Wat we gemeenschappelijk hebben is onze liefde voor de natuur. En voor mooie bloemen."

Ook een biologische bos bloemen op tafel? Vanaf volgende zomer zijn ze weer verkrijgbaar bij jouw Ekoplaza. Op Barometer Duurzame Bloemist vind je vierhonderd duurzame bloemisten. Wil je zelf een bos seizoensbloemen plukken, kijk dan op de website van Slow Flowers voor een pluktuin bij jou in de buurt.