Bij onze biologische en biodynamische eierleveranciers - allen gevestigd in Nederland - komt de kip op de eerste plaats. Want de kwaliteit van een ei, hangt samen met de leefwijze van de hen. Er zijn natuurlijk verschillende manieren waarop je hennen (en hanen) kunt houden. Onze pluimveehouders kiezen ervoor om de kippen te houden in hun oorspronkelijke habitat. Tenminste zo veel als mogelijk, ook in tijde van vogelgriep.

 Op de biologische boerderijen groeien niet alleen hennen, maar ook hanen op. In het bijzijn van de hanen worden natuurlijke koppels gevormd en voelen de hennen zich meer op hun gemak. Hierbij is één haan en zo’n vijftig hennen de standaard bij Demeter en GeluksVogel. In de stal hebben de kippen voldoende ruimte om rond te scharrelen en voer te pikken. Daarnaast hebben de stallen flinke ramen met ruim binnenvallend daglicht. Dit zorgt ervoor dat de kippen niet verstoord worden in hun natuurlijke dag- en nachtritme. Het voer voor de kippen wordt gemaakt van biologische geteelde granen waarbij geen gebruik is gemaakt van kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen. Tevens krijgen de kippen geen preventieve antibiotica toegediend. Omdat kippen van origine bosvogels zijn, hebben biologische kippen niet alleen binnen maar ook buiten de ruimte om lekker rond te scharrelen. In het weiland zijn er allerlei bomen en struiken aangeplant die beschutting bieden. Want zo voelen de dieren zich beschut tegen vossen en roofvogels.

Echter, de laatste maanden mag er geen kip meer naar buiten. Door de vogelgriep zitten alle kippen binnen, verplicht. Het vogelgriepvirus komt steeds vaker voor in Nederland en het kan onder meer binnenkomen door trekvogels en import van levende besmette vogels. Door de overheid zijn er landelijke maatregelen tegen vogelgriep opgesteld om verspreiding van het virus zo veel mogelijk te beperken. Zo moeten pluimveehouders hun kippen ophokken, biologisch of niet. En dat is niet makkelijk voor onze biologische pluimveehouders. Het gaat tegen het natuurlijke gevoel in en staat haaks op de principes van biologische kippen houden. De dagelijkse vrije bosuitloop voor kippen is een belangrijk kenmerk van de biologische pluimveesector. De ophokplicht is niet bevorderlijk voor het welzijn van de kippen en de onderlinge pikkerij neemt toe. Op dit moment mogen de kippen al ruime tijd niet naar buiten en dat is voor onze boeren een doorn in het oog.

Biologische pluimveehouders gaan verder
In de tussentijd nemen onze biologische pluimveehouders maatregelen om ervoor te zorgen dat hun kippen zoveel mogelijk natuurlijk gedrag kunnen blijven vertonen. Zo heeft Yvonne Sturm, boerin van GeluksVogel tenten opgezet waarin de kippen buiten veilig en afgeschermd kunnen scharrelen: “Onze kippen hebben ook een tijdje binnen gezeten. Ondanks dat dit geen straf is in onze mobiele kippenkar, vinden wij het heel belangrijk dat de kippen ook buiten kunnen scharrelen. Daarom hebben we gekeken naar mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Met de tenten kunnen de kippen toch lekker gras eten en met hun poten in het zand. En dat is op dit moment de beste oplossing!” Niet alleen de hennen, maar ook de hanen die bij GeluksVogel worden gehouden krijgen als ze oud genoeg zijn om naar buiten te mogen, een overdekte volière zodat ze gras kunnen eten en met hun poten in het zand kunnen woelen. In de stallen van KemperKip wordt extra ruwvoer en ander materiaal gestrooid wat het rondscharrelen van de kippen stimuleert. Bij de biodynamische boeren van De Grote Kamp is er altijd al een ruime overdekte uitloop beschikbaar. En deze komt nu goed van pas! Deze uitloop is bedekt met stro en zandbaden waarin de kippen zich kunnen wassen. Naast deze extra’s blijven de standaard normen voor biologische kippen gelden. Daarom is het in de Europese regelgeving opgenomen dat de wettelijk ophokplicht geen gevolgen heeft voor de biologische status. Want ook wanneer de kippen niet buiten mogen scharrelen, wordt er in de stal volop rekening gehouden met de natuurlijke habitat van de kip.

Vaccinatiebeleid tegen vogelgriep
De laatste maanden klinkt het geluid steeds meer en breder dat het huidige beleid rondom vogelgriep niet vol te houden is. Ekoplaza, maar ook de totale biologische sector voelt zich al lange tijd ongemakkelijk bij de manier waarop vogelgriep te lijf wordt gegaan. “Het huidige beleid dat overheid en pluimveesector voeren, is te begrijpen vanuit de situatie toen het werd ontwikkeld, maar is niet meer van deze tijd. De vogelgriep is nu nog relatief onschadelijk voor de mens, maar we kennen het risico van mutatie en de pandemische dreiging die daarvan uitgaat voor de mens,” aldus Hans Fuchs, projectleider kennis & innovatie bij Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding. Al enige tijd is de biologische pluimveesector, verenigd via Bionext, in overleg met een aantal stakeholders. Zo wordt bijvoorbeeld bekeken hoe de biologische pluimveesector zelf actief kan bijdragen aan de ontwikkeling van een vaccinatiebeleid tegen vogelgriep. De huidige vogelgriepvariant is een zogenaamde ‘hoogpathogene’ variant, die ernstige verschijnselen en schade aanricht waar geen natuurlijke weerstand tegen bestand is. Men heeft veel geleerd tijdens de COVID pandemie en daarom denkt de biologische pluimveesector graag mee met de overheid over passende oplossingen. Hans Fuchs: “Alles wat we vanuit ons netwerk van bedrijven actief kunnen bijdragen om de weg naar een vaccinatiebeleid te effenen, willen we inzetten. Er zijn best nog wat vragen te beantwoorden en er zijn veel belangen in het spel. Maar we willen niet aan de zijlijn blijven staan kijken hoe deze wedstrijd zich ontwikkelt.” Het vaccineren van de kippen is een mogelijkheid om pluimvee tegen vogelgriep te beschermen. De pluimveesector heeft zich al eerder uitgesproken als voorstander van deze preventieve maatregelen, mits er een goed vaccin beschikbaar is. Binnen de EU zijn er vooralsnog afspraken om niet te vaccineren, maar daarbuiten gaan de ontwikkelingen snel.