Kringlooplandbouw is het credo van landbouwminister Carola Schouten. Bijzonder detail: haar visie presenteerde ze op Hoeve Biesland, de boerderij van biodynamisch boer Jan Duijndam die onder meer melk levert aan Zuiver Zuivel. Hij glimlacht bij de visie van de minister: “Op ons bedrijf zijn we al jaren veel stappen verder dan wat de minister nu graag ziet veranderen.”

Jan: “Waar de minister op doelt is eigenlijk een soort minerale kringloop: graan, mais en soja voor diervoer moeten we niet uit de hele wereld halen, maar regionaal verbouwen. En als de mest van de koeien bij de land- en tuinbouw op het land gaat, voorkomen we een mestoverschot en gebruiken we minder stikstof en mineralen. Dat vermindert de CO2-uitstoot. Prachtig natuurlijk, maar in onze visie is de landbouw een veel groter en complexer geheel.”

‘Waar we vroeger werden weggezet als ‘geitenwollensokkenboer’ is de visie van de minister voor ons geen doelstelling, maar normaal. Het zit in het DNA van onze bedrijfsvoering.’

Goede voorbeeld
“Wij geven blijkbaar het goede voorbeeld, maar gaan veel verder dan alleen dit element. Door ons bedrijf als één geheel te zien, passen alle elementen er als vanzelf in. Onze structuurrijke potstalmest jaagt de bodem niet op en geeft een rijk bodemleven met veel wormen. Gras groeit langzaam en kruiden en bloemen krijgen de tijd om zich te ontwikkelen tot kruidenrijk weiland. Dit gevarieerde voer houdt onze koeien gezond. Ook geeft het een rijkdom aan insecten, die op hun beurt weer meer vogels aantrekken, ook zeldzame. Zo is ons bedrijf één grote gesloten kringloop voor bodem, koe en biodiversiteit tot aan de consument dankzij de vitale voeding die dit voortbrengt.”

Plant en dier zijn een geheel
“Blijkbaar kunnen wij niet genoeg uitleggen wat wij al jaren doen. Door samen te werken met collega’s uit de glas-, land- en tuinbouw brengen wij de plantenteelt en dierhouderij in zijn totaliteit naar elkaar toe. Zo sluiten we een veel grotere kringloop. Wij richten ons niet op 10.000 liter melk per koe, maar op een koe die in balans is en een kwaliteit mest geeft die ook bij onze collega’s voor vruchtbare bodems zorgt. Daarop zorgen zij met hun gras-klaverteelt voor stikstofbinding in de grond om zo hun teeltplan in de toekomst veilig te stellen. Als ze maaien, geeft het ons voldoende aanbod van gezond voer voor onze koeien.”

Sluipmoordenaar
“Dat dit zonder bestrijdingsmiddelen of chemisch-synthetische middelen gaat is voor ons zo vanzelfsprekend. Verarming van de bodem is een sluipmoordenaar, die langzaam toeslaat. Wat kunnen onze zonen en dochters nog met uitgeputte bodems? Onze producten groeien altijd langzamer, of het nu een koe is die melk of vlees geeft of een plant die groeit. Daardoor krijg je wel een vollere kwaliteit en smaak van je product. Eigenlijk hoe voedsel echt hoort te smaken.”