Wil je van het plasticprobleem af, dan moet je stoppen met het gebruik ervan. Daarom wil Ekoplaza in 2025 zoveel mogelijk plasticvrij zijn. En als er toch plastic gebruikt wordt, dan moet dat recyclebaar zijn. “Dat doel is grotendeels haalbaar, maar er moet nog wel veel gebeuren,” vindt Steven IJzerman, kwaliteitsmanager van Ekoplaza. Wat zijn de laatste ontwikkelingen en plannen? En hoe kan het dat Ekoplaza als laatste uit de bus komt bij een onderzoek naar plastic in supermarkten?

"We zetten al jarenlang in op plasticvrij en niet op recyclebaar plastic. Want daarmee los je het probleem niet op," vertelt Steven. "Wij zoeken juist naar alternatieven en we onderzoeken verschillende materialen. Zo verkopen we zuivel in statiegeldflessen van glas. En we bieden diverse granen en melen aan in papieren verpakkingen met een klein venster van composteerbare folie. Op dit moment kijken we kritisch naar onze eerdere keuzes. Met de kennis van nu moet je soms bijsturen." 

Laatste bij onderzoek naar plastic
Voor Ekoplaza is het gebruik van plastic een belangrijk onderwerp. De uitkomsten van een onderzoek van Natuur & Milieu van november vorig jaar vielen Steven en zijn collega's dan ook rauw op het dak. "Het ging over plastic verpakkingen in supermarkten. En wij stonden helemaal onderaan. We dachten: hoe kan dát nou?" In totaal zijn 55 artikelen met plastic verpakking onderzocht. "Bij ons konden ze er maar 43 testen. De andere producten hadden we al niet eens meer in plastic. Het is jammer dat ze dat positieve niet laten zien," vindt Steven. Verder was er een slechte beoordeling voor verpakkingen van plastic en papier die de consument zelf moet scheiden. Steven is het hier niet mee eens: "Andere vleesverpakkingen bestaan uit veel plastic: van folie en spons tot aan sticker en bakje. Wij ontwikkelden met Lebon een papieren bakje dat je lostrekt van het plastic. Dat betekent 90% minder plastic! Je kunt ook niet anders dan het gescheiden weg te gooien. Maar volgens de onderzoekers was dat niet duidelijk genoeg." Hij voegt toe: "Wij werken ook met PET-verpakkingen, die door beperkte recycle-technieken lastig te verwerken zijn. Daar moeten afvalverwerkers iets aan doen. Dat ligt niet bij ons, maar we werden er in het onderzoek wel op afgerekend."

Niet alles zelf in de hand: Plastic Pact
Ook al vond Ekoplaza niet alle resultaten terecht, toch ziet Steven veel punten wel als duidelijk 'huiswerk'. Daarom ging hij in gesprek met Natuur & Milieu. Wat kan Ekoplaza zelf doen en wat moet de industrie doen? "We zijn sinds februari 2019 aangesloten bij het Plastic Pact. Hierin zitten verpakkingsontwikkelaars, gebruikers en recyclelaars. Ik zie al beweging, maar er kan nog genoeg gebeuren. Dat hebben we niet volledig zelf in de hand, maar wij willen er wel een rol in spelen."

Samenwerken voor de juiste verpakking
De uitkomsten van het onderzoek vormden ook aanleiding om in gesprek te gaan met leveranciers. "We geven aan dat hun verpakking niet oké is en dat we daar op korte termijn iets mee moeten. Daar denken we natuurlijk ook over mee," legt Steven uit. "Wij kijken nu naar alternatieven voor niet-recyclebare verpakkingen. Denk hierbij aan plasticvrije verpakkingen gemaakt van rijstvezels, dat komt van de rijststengel. Normaal werd dit restproduct verbrand, maar wij maken er nu plasticvrije verpakkingen mee. En zo voorkomen we ook nog eens CO₂ -uitstoot. Maar we kijken ook naar recyclebaar plastic, dat het liefst van een duurzame biobased bron komt."

Vergeet de consument niet
Uiteindelijk is het de consument die de verpakking gebruikt. "Daarom kijken we ook naar het weggooigedrag. En naar de co-benefit, dus wat is de verpakkingsfunctie ten opzichte van het totale product? Een composteerbare folie past goed bij een composteerbaar product, zoals groente en fruit. Maar is zo'n folie ook logisch bij muesli of komt er dan te veel extra verpakking in de compostbak? Logischer is om dan een ander, liefst plasticvrij alternatief te vinden. Zeker omdat alle folies kleiner dan een A4 toch verbrand worden, ongeacht of deze composteerbaar zijn." Maar de consument maakt het de supermarkten niet makkelijk. "Want er zit een verschil tussen wat de consument zegt en doet. Hij zegt minder verpakking te willen en toch worden er steeds meer verpakte groenten en fruit verkocht. Ons doel is om altijd een optie met en zonder verpakking aan te bieden. Zo kan de klant per keer zelf kiezen."

Tot slot, hoe doet de bio-branche het ten opzichte van andere supermarkten? "Ik denk dat wij al goed bezig zijn als het gaat om plasticvrije en herbruikbare verpakkingen. Maar andere supermarkten staan ook niet stil." Hij besluit: "Als Ekoplaza willen we een voorloper zijn en die service bieden aan de winkels. Zodat we in 2025 zoveel mogelijk plasticvrij zijn en al het overige plastic recyclebaar is."